بررسی نتایج آسیب شناسی در کالبد شکافی مسمومان با قرص برنج (فسفید آلومینیوم)

چکیده مقدمه: فسفید آلومینیوم (ALP) یا قرص برنج یکی از شایع‌ترین آفت‌کش‌های مورد استفاده در صنعت کشاورزی است که در حضور آب، بخار آب یا اسید معده، گاز فسفین (PH3) تولید می‌کند و موجب مسمومیت می‌شود. در بررسی‌های محدود آسیب‌شناسی بافتی، درجه‌های متفاوتی از ادم، احتقان و ارتشاح لکوسیتی در ارگان‌های بدن دیده‌ شده‌است. برای درک مکانیسم اثر این سم بر سلول‌های بدن نیاز به بررسی‌های آسیب‌شناسی بیشتر وجود دارد. هدف: تعیین آسیب شناسی، در کالبد شکافی کبد، قلب و ریه مسمومین با قرص برنج. مواد و روش‌ها: یک مطالعه توصیفی با جمع‌آوری اطلاعات گذشته‌نگر، بر 80 مورد مسمومیت با فسفین که برای کالبدشکافی به آزمایشگاه اداره کل پزشکی قانونی استان گیلان طی سال‌های 85-1380 ارجاع شده بودند؛ انجام شد. لام‌های بایگانی شده از نمونه‌های کبد، قلب و ریه مسمومین بازنگری و یافته‌های آسیب‌شناسی گردآوری شدند. داده‌ها با نرم‌افزار آماری نسخه 15 SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج: 60 درصد مسمومین مرد و 40 درصد زن بودند. میانگین سنی مسمومین 45/31 ساله بود. یافته‌های آسیب‌شناسی کبد عبارت بود از: احتقان سینوزوئید(45 درصد)، تغییرات کبد چرب (20 درصد)، احتقان ورید مرکزی (15 درصد)، واکول‌های ظریف سیتو پلاسمی (10 درصد)، دسته‌های سینوزوئیدی لکوسیت‌های PMN (7 درصد)، چند تکه شدن هسته هپاتوسیت‌ها (2 درصد) و نکروز سانتری لوبولر (1 درصد). یافته‌های آسیب‌شناسی میوکارد عبارت بود از: احتقان (86 درصد)، نکروز (7 درصد) و ارتشاح لکوسیت‌ها (7 درصد) و یافته‌های آسیب‌شناسی ریه شامل: ادم (42 درصد)، احتقان (33 درصد)، هموراژی (11 درصد)، آتلکتازی (11 درصد)، اتساع کاپیلری (2 درصد) و ضخیم شدن دیواره آلوئول ها (1 درصد) بود. نتیجه‌گیری: یافته‌های آسیب‌شناسی عمده در کبد در مسمومیت با فسفین عبارتند از: احتقان سینوزوئیدال و تغییرات کبد چرب. همچنین، ادم و احتقان شایع‌ترین یافته‌های آسیب‌شناسی ریه و احتقان شایع‌ترین یافته آسیب‌شناسی در میوکارد بود.